Wat is listeria en hoe kun je de bacterie voorkomen in de voedselindustrie?
De listeria bacterie vormt een groot risico voor de voedselindustrie. Hoe voorkom je dat jouw productie besmet raakt en je producten moet terugroepen? Er zijn meerdere maatregelen, waaronder een goed gecontroleerd en professioneel wasproces. Dit zorgt er keer op keer voor dat werkkleding listeria vrij is.
Wat is listeria?
Listeria is een verzamelnaam voor een groep bacteriën. Van één soort listeria kunnen mensen ziek worden, namelijk de listeria bacterie Listeria monocytogenes (L. monocytogenes). Deze bacterie kan de voedselinfectie listeriose veroorzaken. De kans op listeriose is heel klein, maar de gevolgen kunnen groot zijn.
Waarin zit de listeria bacterie?
De bacterie zit in de natuur, bijvoorbeeld op dieren, in de grond, in water, in het riool en op begroeiing. Maar ook in levensmiddelen van dierlijke oorsprong kan de bacterie listeria aanwezig zijn.
Bijzonder is dat de bacterie ook groeit in vochtige ruimtes met lage temperaturen. Hij kan zelfs de vriezer overleven. Listeria overleeft dus lang en wordt vaak in verband gebracht met langdurig gekoeld bewaarde producten die zonder verhitting worden gegeten. Risicoproducten zijn bijvoorbeeld rauwmelkse kaas, voorverpakte gerookte vis en zeevruchten, voorverpakte vleeswaren en dierlijke producten. Maar ook kant-en-klare maaltijden, rauwkostsalades en gekoelde sandwiches.
Wat is de oorzaak van listeria?
Mensen kunnen op drie manieren worden besmet met de bacterie. Bijvoorbeeld ´direct´ via contact met besmette dieren, ontlasting of natuur. Of via iemand die zelf ook is geïnfecteerd met de bacterie. Maar mensen worden het vaakst ´indirect´ besmet, namelijk via het voedsel dat zij eten.
Slechte hygiëne bij een levensmiddelenfabrikant kan een oorzaak zijn van bacterie in voedsel. De bacterie is bijvoorbeeld aanwezig in de fabrieksapparatuur, transportbuizen of op werkkleding van mensen. Zo kan één besmetting in een levensmiddelenfabriek zelfs uitlopen tot een grote hoeveelheid besmettingen, een terugroepactie en mogelijk zelfs sluiting van de fabriek.
Listeria bacterie symptomen
Wie geïnfecteerd raakt met de listeria bacterie, kan na één tot negentig dagen een uiteenlopend pakket aan symptomen krijgen. Dit gaat van geen klachten, naar mild griepachtige verschijnselen tot ernstige klachten. Klachten kunnen koorts, spierpijn en maagdarmklachten zoals misselijkheid en diarree zijn.
Gezonde mensen met een normale afweer hebben vaak geen of milde griepverschijnselen. Zwangeren, ouderen of mensen met een verzwakt afweersysteem krijgen juist ernstigere klachten met soms zelfs bloedvergiftiging of hersenvliesontsteking als gevolg. Een infectie bij een zwangere – met name in de tweede helft van de zwangerschap – kan zelfs leiden tot een miskraam of vroeggeboorte.
In Nederland varieerde het sterftepercentage tussen de 5% en 31% in respectievelijk 2011 en 2006. De meest voorkomende ziektebeelden in 2012 waren sepsis, maagdarminfectie, meningitis en longontsteking.
Wat is de kans op een listeria besmetting?
De kans op een listeria besmetting is erg klein. Jaarlijks zijn er zeventig tot honderd gevallen van listeriose bekend. Een listeria bacterie uitbraak komt het vaakst door besmet voedsel en zelden door mens-op-mensbesmetting.
